Instytucja
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
ul. Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań
Stacja Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Białej Górze
Adres i kontakt
Stacja Monitoringu Środowiska Przyrodniczego UAM w Białej Górze
Biała Góra 8, 72-500 Międzyzdroje
(woj. zachodniopomorskie)
Tel/fax: 91 3222939
e-mail: bguam@amu.edu.pl
WWW
Kierownik Stacji
prof. UAM dr hab. Jacek Tylkowski
Lokalizacja Stacji
Stacja położona jest na wyspie Wolin, na terenie Wolińskiego Parku Narodowego, w zasięgu głównej jednostki fizycznogeograficznej – Wolińskiej Moreny Czołowej. Stacja znajduje się 3 km od miasta Międzyzdroje. Dojazd PKP do Międzyzdrojów a następnie PKS lub BUS drogą 102 z Międzyzdrojów na Kołobrzeg (przystanek Biała Góra około 400 m od Stacji).
Współrzędne Stacji 53o56’45” i 14o28’47”.
Charakterystyka zlewni badawczej ZMŚP
Prawidłowości funkcjonowania środowiska przyrodniczego w zlewni ZMŚP realizowane w Stacji Wolin odnoszą się do nadmorskiego krajobrazu młodoglacjalnego. Podstawowym obiektem badawczym jest rzeczno-jeziorna zlewnia Lewińskiej Strugi a w szczególności jej subzlewnia Jeziora Gardno o powierzchni 265 ha. O indywidualności położenia badanej zlewni decyduje jej nadmorskie położenie, w bezpośrednim sąsiedztwie brzegu klifowego, bezodpływowość powierzchniowa oraz jej znaczne zalesienie, głównie drzewostanem bukowym. Zlewnia Jeziora Gardno ze względu na położenie na terenie Wolińskiego Parku Narodowego podlega bardzo słabej antropopresji.
Pod względem lokalizacji fizycznogeograficznej (Kondracki 2000) zlewnia położona jest Na Niżu Polskim w mezoregionie Uznamu i Wolina, w zasięgu makroregionu Pobrzeża Szczecińskiego, który należy do podprowincji Pobrzeża Południowobałtyckiego. Rzeźba obszaru powstała przede wszystkim w wyniku recesji lobu Odry z fazy szczecińskiej do linii moren czołowych fazy wolińsko-gardzieńskiej, których wiek określany jest na najstarszy dryas. W strefie wybrzeża Bałtyku morena podcięta jest klasycznie wykształconym i najwyższym w Polsce aktywnym klifem morskim (do 95 metrów wysokości). Wolińską Morenę Czołową budują utwory glacjalne, fluwioglacjalne i eoliczne. W zasięgu Wolińskiej Moreny Czołowej znajduje się kulminacja mikroregionu, będąca jednocześnie kulminacją całej wyspy – 115,4 m n.p.m. Cechą charakterystyczną krajobrazu są liczne pagórki, zagłębienia bezodpływowe i dolinne. W zlewni Jeziora Gardno deniwelacje terenu wynoszą prawie 100 metrów oraz dominują gleby bielicowe i bielice na glebach płowych, wykształcone głównie na piaskach drobnoziarnistych. W północno-wschodniej części zlewni na rzędnej 16,9 m n.p.m. znajduje się jezioro Gardno o powierzchni 2,5 ha i maksymalnej głębokości 6,9 m.
Wartości przyrodnicze i niewielki stopień przekształcenia środowiska w obrębie Wolińskiej Moreny Czołowej zadecydowały o lokalizacji na tym terenie zlewni oraz wytypowaniu zlewni eksperymentalnej dla monitorowania funkcjonowania środowiska przyrodniczego w nadmorskiej, młodoglacjalnej zlewni jeziornej (zlewnia jeziora Gardno).
Program ZMŚP
W badanej zlewni realizowany jest od 2009 roku program pomiarowy ZMŚP dotyczący funkcjonowania środowiska przyrodniczego, zarówno pod względem abiotycznym jak i przyrody ożywionej:
– meteorologia
– zanieczyszczenia powietrza
– chemizm opadów atmosferycznych
– chemizm opadu podkoronowego
– chemizm spływu po pniach
– metale ciężkie i siarka w porostach
– metale ciężkie i siarka w mchach
– gleby
– chemizm roztworów glebowych
– wody podziemne
– opad organiczny
– wody powierzchniowe – rzeki
– wody powierzchniowe – jeziora
– hydrobiologia rzek- makrofity i ocena hydromorfologiczna koryta rzecznego
– struktura i dynamika szaty roślinnej (powierzchnie stałe)
– monitoring gatunków inwazyjnych obcego pochodzenia – rośliny
– uszkodzenia drzew i drzewostanów
– zmiany pokrycia terenu i użytkowania ziemi
– świadczenia geoekosystemów
– modelowanie zmian bilansu wodnego i biogeochemicznego dla zlewni reprezentatywnych ZMŚP
W Stacji Wolin realizowany jest ponadto program specjalistyczny abrazji brzegu klifowego.