IX Ogólnopolskie Sympozjum Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego

 

Funkcjonowanie i tendencje rozwoju geoekosystemów Polski

 

Szczecinek – Storkowo, 2 – 4 września 1998

ORGANIZATORZY SYMPOZJUM

KOMITET ORGANIZACYJNY

    • Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
    • Komitet Naukowy „Człowiek i Środowisko” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk
    • Polski Komitet Narodowy IGBP „Global Change” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk
    • Zakład Geomorfologii Dynamicznej, Instytut Badań Czwartorzędu, Uniwersytet im. A.Mickiewicza
    • Stacja Geoekologiczna w Storkowie

Prof. dr hab. Andrzej Kostrzewski – przewodniczący
Dr Iwona Piotrowska – sekretarz

Członkowie:
Mgr Grażyna Gałążewska, Mgr Joanna Gawron, Mgr Robert Kolander, Mgr Robert Kruszyk, Mgr Maciej Major, Mgr Grażyna Michalska,Dr Alfred Stach, Mgr Józef Szpikowski, Dr Zbigniew Zwoliński

WPROWADZENIE

Organizacja i struktura Państwowego Monitoringu Środowiska odpowiada naturze i funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego umiarkowanej strefy klimatycznej. Program Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego jako podsystem Państwowego Monitoringu Środowiska wprowadzony został zarządzeniem Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 11 maja 1992 roku. Podstawowym zadaniem ZMŚP jest kompleksowy monitoring uznanych za reprezentatywne abiotycznych i biotycznych elementów środowiska przyrodniczego w zasięgu podstawowych typów geoekosystemów Polski.

Od 1990 roku corocznie jesienią organizowane są ogólnopolskie seminaria poświęcone koncepcji i realizacji programu ZMŚP. I tak w latach 1990-93 organizatorem seminarium była Stacja Bazowa w Storkowie Uniwersytetu im. A.Mickiewicza i kolejno w 1994 roku Stacja Bazowa na Świętym Krzyżu Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach, w 1995 roku Stacja Bazowa w Szymbarku Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, w 1996 roku Stacja Bazowa w Koniczynce Uniwersytetu im. M. Kopernika, w 1997 roku Stacja Bazowa w Wigrach Wigierskiego Parku Narodowego. Pierwsze seminaria (1990-93) poświęcone były głównie przedmiotowi monitoringu, przyjęciu założeń metodologicznych i metodycznych ZMŚP oraz dyskusji koncepcji i organizacji Stacji Bazowych. W aktualnej sytuacji zmian podziału administracyjnego kraju a także zmian organizacyjnych Państwowego Monitoringu Środowiska należy zapewnić zachowanie ilości Stacji Bazowych oraz zabezpieczenie ich funkcjonowania. Rozmieszczenie przestrzenne Stacji Bazowych winno nawiązywać do struktury krajobrazowej i nowego podziału administracyjnego kraju.

W bieżącym roku opracowana została pierwsza synteza ZMŚP w oparciu o czteroletnią (1994-97) serię pomiarową. Zdając sobie sprawę z wielu niedociągnięć organizacji systemu pomiarowego i prezentacji uzyskanych wyników, niewątpliwie pozytywną stroną jest pozyskanie pierwszej kilkuletniej serii pomiarowej ZMŚP.

Sprawą pierwszorzędnej wagi jest zapewnienie ciągłości funkcjonowania Stacji Bazowych w celu uzyskania wieloletnich serii obserwacyjnych. Biorąc pod uwagę program ZMŚP, a szczególnie aktualny stan jego realizacji, do najważniejszych zadań organizacyjnych i merytorycznych ZMŚP należy zaliczyć:

      • przegląd programu pomiarowego realizowanego na Stacjach Bazowych ZMŚP w celu weryfikacji i ograniczania liczby kontrolowanych elementów środowiska przyrodniczego,
      • standaryzacja prezentacji rocznych i wieloletnich wyników pomiarów z przeznaczeniem dla konkretnych zadań merytorycznych i praktycznych,
      • zabezpieczenie i doskonalenie bazy danych ZMŚP,
      • przegląd sieci Stacji Bazowych ZMŚP w aspekcie zmian administracyjnych kraju,
      • przyjęcie standardowej organizacji i wyposażenia systemu pomiarowego Stacji Bazowych oraz zabezpieczenia jego realizacji,
      • przedstawienie koncepcji drugiej serii monografii Stacji Bazowych ZMŚP,
      • powiązanie programu ZMŚP z potrzebami planowania i gospodarki przestrzennej kraju.

Pragnę wyrazić przekonanie, że organizowane w Szczecinku IX Sympozjum ZMŚP będzie sprzyjało dyskusji i ocenie uzyskanych wyników na Stacjach Bazowych, pozwoli na ocenę stanu aktualnego ZMŚP w strukturze Państwowego Monitoringu Środowiska, a także zwróci uwagę na miejsce Stacji Bazowych w nowym podziale administracyjnym kraju.

Mam przyjemność złożyć serdeczne podziękowanie za przychylność i pomoc w organizacji tegorocznego Sympozjum Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska Pani Minister mgr inż. Teresie Warchałowskiej, Dyrekcji Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, a szczególnie Panu Dyrektorowi Zespołu Monitoringu mgr inż. Romanowi Jaworskiemu oraz mgr Hannie Kasprowicz. Bardzo dziękuję kierownikom Stacji Bazowych, specjalistom ZMŚP, Wojewódzkim Inspektorom Ochrony Środowiska, na których obszarze zlokalizowane są Stacje Bazowe za współdziałanie w realizacji programu ZMŚP.

Andrzej Kostrzewski

 


 

Program Sympozjum

1 września 1998, wtorek

16:00 – 22:00 Przyjmowanie uczestników Sympozjum, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a

2 września 1998, środa

08:00 – 09:00 Śniadanie, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a

09:00 – 10.00 Przyjmowanie uczestników Sympozjum, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych, ul. A. Mickiewicza 2

10:00 – 10:20 Otwarcie IX Sympozjum ZMŚP, Sala obrad Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, ul. A. Mickiewicza 2

10:20 – 10:40 Mgr inż Roman Jaworski – Program Państwowego Monitoringu Środowiska – 1998-2002.

10:40 – 11:00 Prof. dr hab. Andrzej Kostrzewski – Stacje Bazowe ZMŚP – podstawowe cele i zadania w realizacji programu Państwowego Monitoringu Środowiska

11:00 – 11:20 Dr inż. Małgorzata Landsberg-Uczciwek, mgr inż. Tadeusz Mutko – Dotychczasowe doświadczenia z monitoringu regionalnego w województwie szczecińskim jako podstawa planowanego monitoringu regionu zachodniopomorskiego

11:20 – 11:35 Dyskusja

11:35 – 12:00 Przerwa

12:00 – 12:15 Prof. dr hab. Wojciech Froehlich – Metody badań ekstremalnych i ich rola w transformacji górskiego systemu fluwialnego

12:15 – 12:30 Prof. dr hab. Leon Kozacki – Problem monitoringu zmian użytkowania ziemi (znaczenie odłogów w funkcjonowaniu geoekosystemów)

12:30 – 12:45 Mgr Alfred Rösler – Korekta opadu wskaźnikowego (na przykładzie stacji w Radzyniu)

12:45 – 13:00 Dr inż. Andrzej Żyromski – Częstość sum dobowych opadów atmosferycznych jako czynnik opisujący zasoby wody w glebie

13:00 – 13:15 Dr Zbigniew Zwoliński – Geoindykatory w badaniach monitoringowych geoekosystemów

13:15 – 13:30 Dr hab. Mariusz O.Jędrysek, B.Doroszko, M.Filus, T. E.Kral, K.Sokołowski, A. Wójcik – Zmienność jonu siarczanowego w jeziorach jako potencjalny ilościowy wskaźnik degradacji środowiska

13:30 – 13:45 Dyskusja

14:00 – 15:00 Obiad, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a

15:30 – 18:00 Sesja referatowa, Sala obrad Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, ul. A. Mickiewicza 2

15:30 – 15:45 Dr inż. Barbara Żarska, Mgr inż. Anna Degórska, Dr Tomasz Śnieżek, Mgr Z. Prządka, Mgr A. Smoleński, Mgr D. Cydzik, Mgr J. Borzyszkowski – Reprezentatywność środowiska przyrodniczego obszaru zlewni Jeziora Łękuk i Stacji Kompleksowego Monitoringu Środowiska „Puszcza Borecka”

15:45 – 16:00 Mgr Józef Szpikowski, Mgr Grażyna M. Michalska – Realizacja programu pomiarowego zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego w Stacji Bazowej w Storkowie w roku hydrologicznym 1997

16:00 – 16:15 Prof. dr hab. Gabriel Wójcik, Dr Kazimierz Marciniak – Ogólne warunki klimatyczne w Stacji Bazowej ZMŚP w Koniczynce w okresie 1994-97 na tle danych wieloletnich (1951-1997) z Torunia

16:15 – 16:30 Mgr Witold Bochenek – Obieg wody i substancji rozpuszczonych w zlewni Bystrzanki w latach hydrologicznych 1994-97

16:30 – 16:50 Przerwa

16:50 – 17:05 Dr Lech Krzysztofiak – Wahania poziomu wód gruntowych i powierzchniowych na terenie zlewni eksperymentalnej Wigierskiej Stacji Bazowej ZMŚP

17:05 – 17:20 Prof. dr hab. Alojzy Kowalkowski, Dr Marek Jóźwiak – Sezonowe zmiany właściwości fizyko-chemicznych wybranych źródeł w zalesionej części zlewni rzeki Pokrzywianki(Góry Świętokrzyskie)

17:20 – 17:35 Mgr Robert Kruszyk – Chemizm opadu podokapowego i spływu po pniach w drzewostanie sosnowo-świerkowym (zlewnia Jeziora Czarnego, Pomorze Zachodnie)

17:35 – 18:00 Dyskusja

19:00 – 20:00 Recepcja u Burmistrza Miasta Szczecinka, Urząd Miasta Szczecinka, Pl. Wolności

20:30 Spotkanie Towarzyskie, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a

3 września 1998, czwartek

08:00 – 08:30 Śniadanie, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a

09:00 – 12:50 Sesja referatowa, Sala obrad Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, ul. A. Mickiewicza 2

09:00 – 09:15 Prof. dr hab. Stefan Kozłowski – Rola Stacji Bazowych ZMŚP w kształtowaniu regionalnych polityk ekologicznych

09:15 – 09:30 Prof. dr hab. Janusz Ostrowski – Próba charakterystyki ilościowej i jakościowej wód powierzchniowych na podstawie wyników pomiarów ZMŚP z okresu 1994-1997

09:30 – 09:45 Prof. dr hab. Jerzy Marcinek, Dr Jolanta Komisarek – Badania gleboznawcze nad zróżnicowaniem pokrywy glebowej powierzchni testowej ZMŚP w Storkowie

09:45 – 10:00 Dr Bogusław Kazimierski, Dr Ewa Pilichowska-Kazimierska, Mgr Ewa Przytuła – Interpretacja wyników monitoringu wód gruntowych na Stacjach Bazowych ZMŚP z wykorzystaniem danych innych sieci monitoringu wód podziemnych

10:00 – 10:15 Mgr Robert Kolander – Stan geoekosystemów Polski w latach 1994-1997

10:15 – 10:35 Dyskusja

10:35 – 11:05 Przerwa

11:05 – 11:20 Prof. dr hab. Gabriel Wójcik, Dr Marek Kejna, Dr Kazimierz Marciniak, Mgr Joanna Uscka – Temperatura gruntu w Stacji Bazowej ZMŚP w Koniczynce w latach 1994-1997

11:20 – 11:35 Prof. dr hab. Adam Czarnecki, Mgr Iwona Mazurkiewicz, Mgr Rafał Paprocki – Ocena wpływu nowych technologii uprawy buraka cukrowego na faunę glebową i środowisko abiotyczne agroekosystemu

11:35 – 11:50 Mgr Jolanta Święchowicz – Spłukiwanie gleby na stoku eksperymentalnym w rejonie Łazów (Pogórze Wielickie)

Komunikaty

11:50 – 12:00 Prof. dr hab. Gabriel Wójcik, Mgr Kinga Hildebrandt – Zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem siarki (SO2) w Toruniu i Koniczynce

12:00 – 12:10 Prof. dr hab. Gabriel Wójcik, Mgr Joanna Uscka – Zachmurzenie w Toruniu i Koniczynce w okresie 1994-1997

12:10 – 12:20 Prof. dr hab. Gabriel Wójcik, Dr Katarzyna Ceranowicz, Dr Kazimierz Marciniak, Dr Halina Ziembińska – Przeźroczystość atmosfery i natężenie bezpośredniego promieniowania słonecznego w Toruniu

12:20 – 12:30 Dr Marek Kejna, Dr Kazimierz Marciniak, Prof. dr hab. Gabriel Wójcik – Przebieg dobowy pionowego rozkładu prędkości wiatru w warstwie przyziemnej w Stacji Bazowej ZMŚP w Koniczynce

12:30 – 12:50 Dyskusja

13:00 – 14:00 Obiad, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a

14:30 Wyjazd do Stacji Geoekologicznej ZGD IBCz UAM w Storkowie, Autobus będzie podstawiony na parkingu Hotelu Pojezierze o godz. 14:15

15:00 – 18:00 Sesja terenowa i posterowa, Stacja Geoekologiczna ZGD IBCz UAM w Storkowie

15:00 16:30 Sesja terenowa, Storkowo – stanowiska:

        • Monitoring środowiska przyrodniczego (opad śródkoronowy, spływ po pniach drzew, wody glebowe, wody gruntowe) – stanowisko Jezioro Czarne – Mgr Robert Kruszyk
        • System pomiarowy erozji gleb na stoku użytkowanym rolniczo w zlewni młodoglacjalnej (górna Parsęta, Chwalimski Potok) – Mgr Józef Szpikowski
        • Posterunki pomiarowe na terenie Stacji Geoekologicznej w Storkowie – Dr Alfred Stach

16:30 – 17:15 Przerwa

17:15 – 18:00 – Sesja posterowa

Dr hab. Renata Bednarek, Dr Kazimierz Marciniak, Dr Roman Grzyb – Dynamika stosunków termicznych i wilgotnościowych w glebie pod roślinnością kserotermiczną w strefie zboczowej doliny Wisły w Płutowie (Pojezierze Chełmińskie)

Mgr inż. Anna Degórska, Dr Tomasz Śnieżek – Zmienność zanieczyszczenia atmosfery na Stacji KMŚ „Puszcza Borecka” w latach 1993-97

Mgr Joanna Duriasz, Prof. dr hab. Zbigniew Endler – Torfowce higrofilnych fitocenoz leśnych zlewni jeziora Łękuk Wielki w Puszczy Boreckiej

Prof. dr hab. Zbigniew Endler, Mgr Barbara Juśkiewicz – Rośliny chronione obszaru zlewni jeziora Łękuk Wielki w Puszczy Boreckiej

Dr Eugeniusz Gil, Mgr Witold Bochenek – Wpływ długości stoku na rozmiary spływu powierzchniowego i spłukiwania – badania eksperymentalne

Mgr Elżbieta Gorczyca – Monitoring ruchów masowych na stokach po katastrofalnych opadach w 1997 roku w dorzeczu Łososiny (Beskid Wyspowy)

Dr Edmund Kartanas – Monitoring populacji lęgowych dymówki (Hirundo rustica L.) i oknówki (Delichon urbica L.) na obszarze zagospodarowanym rolniczo usytuowanym na północ od Torunia

Prof. dr hab. Józef Koc, Mgr Katarzyna Glińska, Dr inż. Zygmunt Nowicki – Fizyko-chemiczna charakterystyka wód źródeł na Pojezierzu Olsztyńskim

Mgr Anna Korska – Wezbrania opadowe w małej zlewni podgórskiej

Mgr Jacek Koszałka, Prof. dr hab. Zbigniew Endler – Biomonitoring zoobentosu zasiedlającego dopływy jeziora Łękuk Wielki na terenie Puszczy Boreckiej

Dr Małgorzata Mazurek

        • Organizacja systemu rzecznego na obszarze młodoglacjalnym (zlewnia Kłudy, Pomorze Zachodnie)
        • Dynamika transportu substancji rozpuszczonych w zlewni młodoglacjalnej (zlewnia Kłudy,Pomorze Zachodnie)
        • Zróżnicowanie przestrzenne procesów denudacji chemicznej w zlewni młodoglacjalnej (zlewnia Kłudy, Pomorze Zachodnie)

Mgr Zbigniew Pasierski – Wpływ degradacji środowiska glebowego na wielkość ewapotranspiracji rzeczywistej

Dr Iwona Piotrowska – Zmiany użytkowania ziemi a procesy erozji gleb na obszarze zlewni młodoglacjalnej (zlewnia górnej Parsęty, Pomorze Zachodnie)

Mgr Justyna Rafa, Prof. dr hab. Tadeusz Pawlikowski – Zgrupowania bzygowatych (Diptera: Syrphidae) jako wyznacznik różnorodności siedliskowej krajobrazu rolniczego Ziemi Chełmińskiej

Dr Maciej Romański – Kompleks torfowiskowy w dolinie Czarnej Hańczy

Dr Janusz Siwek – Funkcjonowanie małej zlewni rolniczej na Pogórzu Wielickim w czasie wezbrań

Mgr Tomasz Staszewski, Mgr Piotr Kubiesa – Obciążenie ekosystemów leśnych ołowiem i kadmem na przykładzie 6 stałych powierzchni badawczych

U W A G A – Podczas sesji posterowej dla każdego z autorów przewiduje się po 5 minut na prezentację posteru

18:15 Przejazd do Szczecinka

19:00 – 20:00 Kolacja, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a

21:00 Spotkanie Specjalistów i Kierowników Stacji Bazowych ZMŚP, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a

4 września 1998, piątek

08:00 – 08:30 Śniadanie, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a

09:00 – 14:00 Wycieczka terenowa do Drawskiego Parku Krajobrazowego, Autobus będzie podstawiony na parkingu Hotelu Pojezierze o godz. 8:30

Trasa wycieczki: Szczecinek – Łubowo – Czaplinek – Stare Drawsko – Żerdno – Spyczna Góra – Żerdno – Czaplinek – Borne Sulinowo – Szczecinek; prowadzący: Dr Zbigniew Zwoliński, mgr Józef Szpikowski

14:30 Obiad, Hotel Pojezierze, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 89a